مطالعات سطحی!
وقتی دو جلد کتاب قطور پدرخوانده را می‌خواندم و بعدها فیلمش را دیدم اگرچه فیلم جزو پرفروش‌های دنیا بود ولی کتاب، چیز دیگری بود! آن‌چنان‌که وقتی فیلم پاپیون را دیدم و بعدها کتابش را خواندم هرچه تجسم می‌کردم مربوط به فیلم بود!
×××
فیلم، منبعی برای یادگیری و مطالعه است ولی همه‌چیز نیست و هرگز به‌پای کتاب نمی‌رسد؛ چراکه یک فیلم به دلیل محدودیت‌های بسیار در زمان، نگاه سازنده و هزینه‌ی ساخت و اهمیت فروش در گیشه، همه‌چیز را نمی‌تواند به تصویر بکشد. اگرچه شخصیت‌پردازی‌ها و فضاسازی‌هایی که در فیلم هست عینیت سریع‌تری به ما می‌دهد اما یک ایراد اساسی دارد و آن این است که شما چیزی را خواهید دید که کارگردان و فیلم‌بردار از نگاه خودشان به تصویر می‌کشند.
×××
با خواندن کتاب، شما تصویر و فضایی را می‌سازید که خودتان در ذهن خلقش می‌کنید. این موضوع، موضوع بسیار مهمی است. چراکه فیلم جلوی خلاقیت ذهن شما را برای ساخت و پرداخت تصاویر از بین می‌برد چون خودش این کار را می‌کند.
بیایید یک مثال بزنیم: فرض کنید دارید یک پاراگراف را می‌خوانید که در آن نوشته: وقتی در یک روز بارانی و در کوچه‌باغ روی برگ‌های پاییزی قدم می‌گذاشتم صدای برگ‌های خیس را به‌زحمت می‌شنیدم.
×××
تصویری که شما از خواندن این جملات در ذهنتان می‌سازید بسیار نزدیک و منطبق به تجربیات شماست. مثلاً بلافاصله یک کوچه‌باغ که در آن قدم زده‌اید را مجسم خواهید کرد و حتی احساستان لبریز می‌شود از یک روز بارانی و این جمله با آنچه در ذهنتان دارید چنان عجین می‌شود که روند یادگیری و اثرگذاری آن را دوچندان می‌کند؛
ازآنجایی‌که این احساسات و تجربیات از درون شما کاملاً واکشی شده، با خواندن چنین جملاتی چنان درهم اثر می‌کنند که آن جمله را عمیقاً زندگی خواهید کرد.
×××
درحالی‌که در یک فیلم شما یک روز بارانی را می‌بینید و یک صحنه از کوچه‌باغ؛ ولی آن کوچه‌باغ و آن صحنه برایتان چندان آشنا نیست زیرا از منظر سازنده‌ی فیلم است. این صحنه‌ها برای او یک صحنه‌ی زنده است و برای شما تصویری است مٌرده!
حال اگر شما سازنده‌ی آن فیلم بودید تصویری که می‌ساختید بر پایه‌ی احساسات و تجربیات شما بود. پس یک تصویر تولیدشده، تجسم تصنعی برای شما خلق می‌کند ولی خواندن یک جمله، تجسم واقعی است!
×××
از همین روست که در بحث مطالعه، خوانش کتاب، عمود بر دیدن فیلم است! حتی کتاب صوتی نیز قادر نیست چنین چیزی را در ذهنتان بیافریند؛ اگرچه به‌واسطه‌ی کمبود وقت یا عادت، ممکن است سراغ کتاب نروید ولی به گمان من، نه فیلم و نه کتاب صوتی چیزی نیست جز مطالعات سطحی!
×××
من دوستانی دارم که خوره‌ی فیلم‌اند؛ از فیلم‌های صامت عهد بوق تا ناطق امروز را در آرشیو خود دارند؛ یا کسانی که صدها کتاب صوتی گوش داده‌اند ولی نه یک جمله را می‌توانند درست بخوانند و نه می‌توانند درست بنویسند!
www.Soroushane.ir